Châu Âu, một lục địa với nền văn minh lâu đời, cảnh quan tuyệt đẹp và hệ thống phúc lợi xã hội phát triển, luôn là điểm đến hấp dẫn đối với người lao động Việt Nam. Năm 2024, khi thế giới dần phục hồi sau đại dịch Covid-19, cơ hội xuất khẩu lao động châu Âu lại càng trở nên rộng mở. Nhưng để gặt hái thành công trên con đường này, người lao động cần trang bị những kiến thức, kỹ năng và sự chuẩn bị kỹ lưỡng.
1. Thị trường lao động châu Âu năm 2024: Dấu hiệu tích cực và những thách thức
Sau những biến động do đại dịch Covid-19 gây ra, thị trường lao động châu Âu đang dần phục hồi. Theo dự báo của tổ chức lao động quốc tế (ILO), mức tăng trưởng kinh tế của khu vực này sẽ đạt khoảng 2,7% vào năm 2024, tạo ra nhu cầu lao động lớn hơn. Tuy nhiên, thị trường lao động châu Âu cũng phải đối mặt với một số thách thức, bao gồm:
1.1. Thiếu hụt nhân lực
Do dân số già đi, tỷ lệ sinh giảm và nhiều người dân địa phương không muốn làm những công việc tay chân, một số ngành nghề tại châu Âu đang thiếu hụt nhân lực trầm trọng. Dưới đây là một số ngành nghề đang thiếu hụt nhân lực tại các quốc gia châu Âu:
- Đức: Kỹ sư, y tá, điều dưỡng, công nhân xây dựng, công nhân nhà máy sản xuất.
- Pháp: Kỹ sư, y tá, điều dưỡng, giáo viên, chuyên viên IT.
- Anh: Kỹ sư, y tá, điều dưỡng, chuyên viên tài chính, công nhân xây dựng.
- Hà Lan: Kỹ sư, y tá, điều dưỡng, công nhân nông nghiệp, chuyên viên logistics.
- Bỉ: Kỹ sư, y tá, điều dưỡng, công nhân nhà máy sản xuất, chuyên viên IT.
Bảng thống kê số lượng người lao động thiếu hụt tại một số quốc gia châu Âu:
Quốc gia | Ngành nghề | Số lượng lao động thiếu hụt |
---|---|---|
Đức | Y tá, điều dưỡng | 100.000 |
Pháp | Kỹ sư | 50.000 |
Anh | Công nhân xây dựng | 30.000 |
Hà Lan | Công nhân nông nghiệp | 20.000 |
Bỉ | Chuyên viên IT | 15.000 |
1.2. Cạnh tranh khốc liệt
Xuất khẩu lao động châu Âu ngày càng thu hút sự quan tâm của nhiều nước, dẫn đến cạnh tranh khốc liệt trong tuyển dụng. Ngày càng nhiều quốc gia tham gia vào thị trường xuất khẩu lao động châu Âu, tạo ra sự cạnh tranh gay gắt cho người lao động Việt Nam. Để giành được cơ hội việc làm, người lao động Việt Nam cần:
- Nâng cao trình độ ngoại ngữ: Tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Đức là những ngôn ngữ phổ biến tại châu Âu.
- Rèn luyện kỹ năng nghề: Phát triển kỹ năng nghề nghiệp chuyên môn để đáp ứng nhu cầu thị trường.
- Chuẩn bị hồ sơ xin visa chuyên nghiệp: Hồ sơ cần đầy đủ, hợp lệ và có khả năng thuyết phục các cơ quan xét duyệt.
1.3. Quy định nhập cư chặt chẽ
Các nước châu Âu áp dụng những quy định nhập cư khắt khe để bảo vệ lợi ích của người dân địa phương. Để đảm bảo an ninh xã hội, các nước châu Âu luôn siết chặt quy định về nhập cư, bao gồm:
- Yêu cầu về visa: Người lao động cần có visa lao động hợp lệ mới được phép làm việc tại các nước châu Âu.
- Yêu cầu về trình độ học vấn: Một số quốc gia yêu cầu người lao động phải có bằng cấp chuyên môn phù hợp với ngành nghề.
- Yêu cầu về khả năng ngoại ngữ: Người lao động cần chứng minh khả năng giao tiếp bằng tiếng bản ngữ của quốc gia tiếp nhận.
- Yêu cầu về tài chính: Người lao động cần chứng minh khả năng tài chính để trang trải chi phí sinh hoạt tại châu Âu.
2. Chọn quốc gia và ngành nghề phù hợp

Việc lựa chọn quốc gia và ngành nghề phù hợp là yếu tố quan trọng để tăng cơ hội thành công trong xuất khẩu lao động châu Âu. Để đưa ra quyết định sáng suốt, người lao động nên:
2.1. Nghiên cứu kỹ thị trường lao động
Trước khi lựa chọn quốc gia và ngành nghề, cần nghiên cứu kỹ thị trường lao động tại các quốc gia mục tiêu. Điều này giúp xác định nhu cầu nhân lực, mức lương, điều kiện làm việc và chi phí sinh hoạt.
- Theo dõi thông tin từ các trang web tuyển dụng: Các trang web tuyển dụng quốc tế như Indeed, Monster, CareerBuilder… cung cấp thông tin về các vị trí công việc, mức lương, yêu cầu tuyển dụng tại các quốc gia châu Âu.
- Tham khảo ý kiến từ các công ty xuất khẩu lao động: Các công ty xuất khẩu lao động uy tín có thể cung cấp thông tin về thị trường lao động tại các quốc gia mục tiêu.
- Tham gia các hội thảo, hội nghị: Các hội thảo, hội nghị về xuất khẩu lao động giúp người lao động tiếp cận thông tin mới nhất về thị trường lao động châu Âu.
2.2. Lựa chọn ngành nghề phù hợp với năng lực và sở thích
Việc lựa chọn ngành nghề phù hợp với năng lực và sở thích là điều kiện tiên quyết để người lao động đạt được thành công trong công việc.
- Xác định kỹ năng và kiến thức hiện có: Nắm rõ điểm mạnh và điểm yếu của bản thân để lựa chọn ngành nghề phù hợp.
- Tìm hiểu về nhu cầu nhân lực của từng quốc gia: Lựa chọn ngành nghề có nhu cầu nhân lực cao tại quốc gia mục tiêu.
- Tham khảo ý kiến từ các chuyên gia: Chuyên gia trong lĩnh vực xuất khẩu lao động có thể tư vấn giúp người lao động lựa chọn ngành nghề phù hợp.
2.3. Ưu tiên các ngành nghề có nhu cầu cao
Các ngành nghề có nhu cầu cao tại châu Âu thường là:
- Y tế: Y tá, điều dưỡng, bác sĩ, dược sĩ…
- Công nghệ thông tin: Kỹ sư phần mềm, lập trình viên, chuyên viên an ninh mạng…
- Xây dựng: Kỹ sư xây dựng, công nhân xây dựng, thợ điện, thợ nước…
- Nông nghiệp: Công nhân nông nghiệp, kỹ sư nông nghiệp…
- Du lịch: Nhân viên khách sạn, hướng dẫn viên du lịch…
3. Chuẩn bị hồ sơ xin visa
Hồ sơ xin visa là yếu tố quyết định đến việc được chấp thuận nhập cảnh vào các nước châu Âu. Để nâng cao tỷ lệ thành công trong việc xin visa, người lao động cần:
3.1. Nghiên cứu kỹ quy định về visa
Mỗi quốc gia châu Âu có những quy định riêng về visa. Do đó, người lao động cần tìm hiểu kỹ các quy định về visa của quốc gia mục tiêu, bao gồm:
- Loại visa: Xác định loại visa cần xin (visa lao động, visa du học…)
- Hồ sơ xin visa: Chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ cần thiết theo yêu cầu của cơ quan lãnh sự.
- Phí xin visa: Nộp đủ phí xin visa theo quy định.
3.2. Chuẩn bị hồ sơ đầy đủ
Hồ sơ xin visa cần đầy đủ, hợp lệ và có khả năng thuyết phục các cơ quan xét duyệt. Người lao động cần:
- Chứng minh thư gốc và bản sao: Bản sao photo chứng minh thư phải có bản chính để đối chiếu.
- Hộ chiếu: Hộ chiếu còn hạn sử dụng ít nhất 6 tháng tính từ ngày dự kiến nhập cảnh.
- Ảnh hộ chiếu: Ảnh phải được chụp theo tiêu chuẩn của cơ quan lãnh sự.
- Giấy chứng nhận sức khỏe: Giấy chứng nhận sức khỏe phải được cấp bởi cơ sở y tế có uy tín.
- Giấy chứng nhận trình độ học vấn: Giấy chứng nhận trình độ học vấn phải được công chứng hợp lệ.
- Giấy chứng nhận nghề nghiệp: Giấy chứng nhận nghề nghiệp phải được cấp bởi cơ quan có thẩm quyền.
- Hợp đồng lao động: Hợp đồng lao động phải được ký kết với bên sử dụng lao động tại châu Âu.
- Thư mời làm việc: Thư mời làm việc được cấp bởi bên sử dụng lao động tại châu Âu.
- Chứng minh tài chính: Chứng minh khả năng tài chính để trang trải chi phí sinh hoạt tại châu Âu.
- Bảng kê khai tài sản: Bảng kê khai tài sản phải thể hiện rõ ràng và minh bạch.
3.3. Luyện tập phỏng vấn visa
Phỏng vấn visa là bước cuối cùng trong quá trình xin visa. Để đạt được kết quả tốt trong phỏng vấn visa, người lao động cần:
- Luyện tập kỹ năng giao tiếp bằng tiếng nước ngoài: Phỏng vấn visa thường được thực hiện bằng tiếng bản ngữ của 국가 목표.
- Chuẩn bị các câu hỏi thường gặp: Luyện tập trả lời các câu hỏi thường gặp trong phỏng vấn visa.
- Thể hiện thái độ tích cực và tự tin: Trong phỏng vấn, người lao động cần thể hiện thái độ tích cực, tự tin và chân thành.
4. Trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết

Để thích nghi với môi trường làm việc và cuộc sống tại châu Âu, người lao động nên trang bị những kiến thức và kỹ năng cần thiết, bao gồm:
4.1. Nâng cao trình độ ngoại ngữ
Tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Đức là những ngôn ngữ phổ biến tại châu Âu. Để giao tiếp hiệu quả trong cuộc sống và công việc, người lao động cần:
- Học tiếng nước ngoài từ sớm: Nên bắt đầu học tiếng nước ngoài từ sớm để đạt được trình độ giao tiếp cơ bản.
- Tham gia các lớp học tiếng nước ngoài: Tham gia các lớp học tiếng nước ngoài để nâng cao trình độ ngôn ngữ.
- Luyện tập giao tiếp thường xuyên: Nên luyện tập giao tiếp bằng tiếng nước ngoài thường xuyên để tạo phản xạ nhanh nhạy.
4.2. Rèn luyện kỹ năng nghề nghiệp
Để đáp ứng nhu cầu thị trường lao động châu Âu, người lao động cần rèn luyện kỹ năng nghề nghiệp chuyên môn. Người lao động nên:
- Nâng cao trình độ chuyên môn: Tham gia các khóa học nâng cao trình độ chuyên môn để nâng cao kỹ năng nghề nghiệp.
- Luyện tập kỹ năng thực hành: Rèn luyện kỹ năng thực hành thường xuyên để nâng cao tay nghề.
- Tham khảo kinh nghiệm từ người đi trước: Học hỏi kinh nghiệm từ những người lao động đã từng xuất khẩu lao động châu Âu.
4.3. Tìm hiểu văn hóa và phong tục tập quán
Văn hóa và phong tục tập quán châu Âu có nhiều điểm khác biệt so với Việt Nam. Người lao động nên:
- Tìm hiểu kiến thức cơ bản về văn hóa châu Âu: Tham khảo các tài liệu, sách báo, phim ảnh về văn hóa châu Âu.
- Tham gia các hoạt động giao lưu văn hóa: Tham gia các hoạt động giao lưu văn hóa để hiểu thêm về văn hóa châu Âu.
- Tôn trọng luật lệ và phong tục tập quán địa phương: Nên tôn trọng luật lệ và phong tục tập quán địa phương để tránh những hiểu lầm không đáng có.
5. Chuẩn bị tâm lý vững vàng
Xuất khẩu lao động châu Âu là một hành trình đầy thử thách. Để vượt qua những khó khăn và đạt được thành công, người lao động cần:
5.1. Rèn luyện bản lĩnh và tinh thần tự lập
Môi trường sống và làm việc tại châu Âu có nhiều điểm khác biệt so với Việt Nam. Người lao động cần rèn luyện bản lĩnh và tinh thần tự lập để thích nghi với môi trường mới.
- Luyện tập khả năng thích nghi: Nên chủ động tìm hiểu và học hỏi những điều mới mẻ để thích nghi nhanh chóng với môi trường sống và làm việc mới.
- Gìn giữ bản lĩnh cá nhân: Nên giữ vững bản lĩnh, tinh thần lạc quan và không dễ dàng bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi.
- Xây dựng kế hoạch và mục tiêu rõ ràng: Nên đặt ra những mục tiêu cụ thể để thúc đẩy bản thân nỗ lực và phấn đấu.
5.2. Chuẩn bị tinh thần vượt qua khó khăn
Xuất khẩu lao động châu Âu đi kèm với những khó khăn như:
- Nỗ lực thích nghi với văn hóa mới: Cần nỗ lực thích nghi với văn hóa mới, ngôn ngữ mới, luật lệ mới…
- Xa nhà, xa gia đình: Cần phải đối mặt với cảm giác cô đơn, nhớ nhà, xa gia đình…
- Cạnh tranh việc làm: Cần phải cạnh tranh với người lao động địa phương và người lao động từ các nước khác.
Để vượt qua những thử thách này, người lao động cần:
- Trang bị tinh thần lạc quan: Luôn giữ tinh thần lạc quan, tự tin và không dễ dàng nản chí.
- Linh hoạt và nhạy bén: Nên linh hoạt, nhạy bén để thích nghi nhanh chóng với môi trường mới.
- Xây dựng mối quan hệ tốt đẹp: Nên xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với đồng nghiệp, bạn bè để được giúp đỡ và chia sẻ những khó khăn.
5.3. Chuẩn bị tâm lý vững vàng trước khi xuất cảnh
Trước khi xuất cảnh, người lao động nên:
- Chia sẻ với gia đình và người thân: Nên chia sẻ với gia đình và người thân về những tâm tư, nguyện vọng và mong muốn được ủng hộ.
- Tìm hiểu thông tin về quốc gia mục tiêu: Nên tìm hiểu thông tin về quốc gia mục tiêu như văn hóa, luật lệ, khí hậu…
- Chuẩn bị hành lý đầy đủ: Nên chuẩn bị hành lý đầy đủ, hợp lý và gọn gàng.
6. Kết nối và hỗ trợ từ các cơ quan liên quan
Để tăng cường khả năng thành công trong xuất khẩu lao động châu Âu, người lao động có thể kết nối và nhận hỗ trợ từ các cơ quan liên quan:
- Cơ quan quản lý xuất khẩu lao động: Cơ quan quản lý xuất khẩu lao động có nhiệm vụ hỗ trợ người lao động trong việc tìm kiếm việc làm, xuất cảnh, giải quyết tranh chấp lao động…
- Công ty xuất khẩu lao động: Công ty xuất khẩu lao động có nhiệm vụ cung cấp thông tin về thị trường lao động, thu xếp việc làm, hỗ trợ làm thủ tục xuất cảnh…
- Tổ chức phi chính phủ: Tổ chức phi chính phủ có nhiệm vụ hỗ trợ người lao động trong việc thích nghi với môi trường sống và làm việc mới, giải quyết các vấn đề pháp lý…
- Cộng đồng người Việt tại châu Âu: Cộng đồng người Việt tại châu Âu có thể cung cấp thông tin về cuộc sống, làm việc, hỗ trợ người lao động trong việc tìm nhà ở, học tiếng…
Kết luận
Xuất khẩu lao động châu Âu là con đường đầy tiềm năng giúp người lao động Việt Nam nâng cao thu nhập, trau dồi kỹ năng, học hỏi kinh nghiệm và phát triển bản thân. Tuy nhiên, để gặt hái thành công trên con đường này, người lao động cần trang bị kiến thức, kỹ năng, sự chuẩn bị kỹ lưỡng và tâm lý vững vàng. Bên cạnh đó, sự hỗ trợ từ các cơ quan liên quan và cộng đồng người Việt tại châu Âu là yếu tố quan trọng giúp người lao động vững bước trên hành trình chinh phục giấc mơ châu Âu.